ในการทำงาน ผมในฐานะดีไซน์เนอร์มักจะมีปัญหากับคนคุมโปรเจคอยู่เสมอๆ ยกตัวอย่างเช่น

• ผมเสนอว่าให้ตัดฟีเจอร์ออกเพราะลูกค้าไม่ใช้ คนคุมบอกต้องทำเพราะเป็น requirement
• ผมเสนอว่าออกแบบในลักษณะอื่นจะดีกว่า คนคุมบอกไม่ให้ทำเพราะตกลงไว้กับ management แล้ว
• ผมเสนอว่าถ้าเลื่อนเวลาส่งมอบอีกนิด จะได้แอปที่ตอบโจทย์ลูกค้ามากขึ้น แต่คนคุมบอกไม่ให้เลื่อนเพราะต้องทำตาม timeline ที่วางไว้

ผมมักรู้สึกหงุดหงิดในเหตุการณ์ข้างต้น เพราะการทำงานในลักษณะนี้เป็นการเน้นทำงานให้เสร็จ (ส่งมอบทันเวลาและตามเงื่อนไข) มากกว่า ทำงานให้สำเร็จ (มีผลตอบรับที่ดีจากลูกค้า) และข้องใจว่าทำไมเขาถึงมองต่างจากเรา

…

แต่พอผมได้มีโอกาสคุยกับคนคุม ก็ปรากฏว่าเขาเข้าใจและรู้สึกเหมือนกับเราว่า solution สามารถดีขึ้นได้ แต่ว่าเขาไม่อยากเปลี่ยนอะไร เพราะว่านั่นไม่ใช่หน้าที่ของเขา หน้าที่เขาคือ ทำงานให้เสร็จทันเวลา

ผมอึ้ง 😧

ใจหนึ่งก็ดีใจที่เขาเห็นเหมือนเรา (ว่าสามารถพัฒนาแอปให้ดีขึ้นได้) แต่อีกใจหนึ่งก็เสียดายแทนองค์กรที่ทั้งที่คนทำงานมีไอเดีย แต่กลับไม่ได้นำไปใช้เพราะโครงสร้าง/วิธีการทำงานปัจจุบันไม่เอื้อ

…

ผมจะเรียกวิธีการทำงานนี้ว่า การทำงานแบบ project team ที่เน้นให้ทำงานให้เสร็จ ซึ่งเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นในหลายองค์กร

อย่างไรก็ตาม หลายๆองค์กรเริ่มปรับตัวโดยใช้การทำงานแบบ product team ซึ่งเน้นให้ทำงานสำเร็จ แทนที่จะแค่งานเสร็จ

เรามาดูข้อแตกต่างของทั้งสองวิธีการทำงานกัน

วิธีการทำงานแบบ Project

1. Management มี outcome ที่ตัวเองอยากได้ (เช่น ยอดขายในแอปใหม่ X ล้านบาท) จึงเขียน business case เพื่อขอ funding มาทำโปรเจค โดยมีข้อมูลของ สเปคของ solution (requirements ต่างๆ) และ แผนการทำงาน (milestones ที่สำคัญต่างๆ เช่น วัน go-live) โดย funding จะ define solution (เช่น สร้างแอปที่สามารถทำ XX ได้โดยใช้จำนวน 5 คน ส่งมอบในวันที่ XX)
2. เมื่ออนุมัติ Funding เรียบร้อย งานจะเริ่มโดยมี Project Manager คอยคุมให้เป็นไปตามแผนโดยเริ่มที่ทีม design ให้ออกแบบหน้าจอ
3. จากนั้นจะถูกส่งไปยังทีม dev เพื่อสร้าง
4. เมื่องานเสร็จก็ส่งมอบให้ทีมซัพพอร์ทดูต่อ เป็นอันว่าจบหน้าที่

จุดประสงค์ของ project คือ ส่งมอบได้ตามเวลา อยู่ใน budget ที่กำหนด ส่วนผลลัพธ์ว่าสิ่งที่ส่งมอบตอบโจทย์ business outcome หรือไม่ จะเป็นความรับผิดชอบ ของ management ที่ต้องติดตามผลเพื่อมาทำโปรเจคถัดไป

วิธีการทำงานแบบ Product

1. Management มี outcome ที่ตัวเองอยากได้ จึงเขียน business case เพื่อขอ funding มาทำโปรเจค โดยข้อมูลสำคัญคือตัว outcome ส่วนใหญ่ funding จะเป็นแบบ rolling-basis (เช่น fund ทีมจำนวน 5 คนเป็นระยะเวลา 1 ปี)
2. เมื่ออนุมัติ funding เรียบร้อย งานจะเริ่มโดยการตั้ง product team (product manager + designer + dev) โดยทีมจะตกลงสเปคของและแผนการทำงานร่วมกัน และเริ่มออกแบบ + สร้าง
3. เมื่อทำงานเสร็จก็จะปล่อยลูกค้าใช้งาน โดยทีมจะทำการติดตามผลว่าได้ outcome ที่ต้องการหรือไม่ เพื่อวางแผนการออกแบบ + สร้างให้ได้ outcome ที่ดีขึ้นเรื่อยๆ

จุดประสงค์ของ product team คือ การไปถึง outcome ที่อยากได้ด้วยการรับผิดชอบร่วมกัน โดยเมื่อครบระยะเวลา funding ฝั่ง management ก็จะมาคิดว่าได้ outcome ที่ต้องการหรือไม่ ควรจะ fund ต่อไหม ควรจะเพิ่ม/ลด fund เท่าไร ฯลฯ

ดีไซน์เนอร์หลายๆคนอาจจะชอบทำงานแบบโปรเจค โดยเฉพาะสาย specialist 

การทำงานเป็น project ทำให้เรามี scope และ timeline ที่ชัดเจน หน้าที่ของเราคือการทำงานให้เสร็จตามเวลา สำหรับคนที่อยากจะ focus แค่งานของตัวเองแล้วและไม่อยากโดนรบกวนจากสิ่งอื่นๆ  การทำงานในลักษณะนี้ค่อนข้างตอบโจทย์

แต่ในอีกมุมหนึ่ง ดีไซน์เนอร์โดนจำกัดให้ทำในสิ่งที่ได้รับมาแล้วให้เสร็จตามเวลา บางครั้งหมายถึงการทำในสิ่งที่ไม่ได้สร้าง impact ที่แท้จริงทั้งที่รู้ว่ามีวิธีที่ดีกว่า เพราะว่า solution ได้ถูกกำหนดไว้แล้วตั้งแต่ต้นโปรเจค

ผมเชื่อว่าการทำงานแบบ product คือวิธีที่ จะทำให้ดีไซน์เนอร์มี impact มากขึ้น

การทำงานแบบ product ทำให้เราสามารถหาและส่งมอบ solution ที่ดีขึ้นให้กับลูกค้าและ business ได้ ในขณะเดียวกัน ดีไซน์เนอร์ (และทั้งทีม) ก็จะต้องมีความรับผิดชอบมากขึ้น คิดและทำความเข้าใจและสื่อสารกันมากขึ้น ถึงจะส่งมอบสิ่งที่ดีออกไปได้

ดีไซน์เนอร์มีทักษะหลายๆอย่างที่เป็นประโยชน์กับทีม เช่น

• การทำความเข้าใจลูกค้า
• การจัด workshop เพื่อหา alignment หรือ ideation
• การทำ prototype เพื่อหาข้อมูลมาประกอบตัดสินใจ

เมื่อโครงสร้างองค์กรเอื้อแก่การให้ดีไซน์เนอร์นำทักษะเหล่านั้นมาใช้ องค์กรก็จะมีโอกาสที่จะได้ solution ที่พาไปถึง outcome ที่ต้องการมากขึ้น!

โปรเจคไม่ได้แย่เสมอไป แต่โปรดักคือวิธีการทำงานในอนาคต

วิธีการที่เหมาะสมในการทำงานนั้นขึ้นอยู่กับประเภทของบริษัท บางบริษัทที่ต้องการสร้างของชัดเจนและคุมค่าใช้จ่าย อาจจะทำชอบการทำงานแบบโปรเจคเพราะสามารถควบคุมได้ง่ายกว่า ได้ของที่ต้องการ และให้ management เป็นคนรับผิดชอบในเรื่อง outcome ไป

แต่ตัวผมคิดว่าการทำงานแบบโปรดักคือวิธีการทำงานในอนาคต เพราะเมื่อองค์กรมีโครงสร้างที่เอื้อให้เกิดการรับผิดชอบใน outcome ร่วมกัน (ตั้งแต่การวางแผน การคิด การสร้าง จนถึงการวัดผล) บริษัทจะได้ solution ที่ lean / เร็วขึ้น (ไม่เสียทรัพยาการในการตั้งและคิดใหม่เรื่อยๆ)  และนอกกรอบมากขึ้น (ไม่ได้จำกัดความคิดอยู่ที่ management เท่านั้น) ซึ่งนั่นจะทำให้องค์กรยั่งยืนและสามารถต่อสู้กับองค์กรอื่นๆได้ในระยะยาว

…

ตัวผมเป็นดีไซน์เนอร์ที่ชอบมี impact ก็เลยชอบทำงานแบบ product team

แล้วคุณล่ะชอบทำงานแบบ project team หรือ product team

…

บทความนี้ผมเล่าเรื่องแบบ high-level จากประสบการณ์ที่เคยเจอมา + การตีความในมุมของดีไซน์เนอร์ครับ ถ้าอยากได้ข้อมูลแบบละเอียดสามารถอ่านจากบทความ Products over Projects (2018) โดย Sriram Narayan ได้ครับ